ایران؛ رتبه‌ی اول دنیا در رشد «توسعه‌ی انسانی»

پایگاه رهنما : 

پیش‌تر در این ستون از رشد درآمد سرانه و کاهش نابرابری در اقتصاد ایران گفتیم و نشان دادیم برخلاف مغالطه‌های رسانه‌های دشمن با منافع ملت ایران، جمهوری اسلامی در این ۴۰ سال، دستاورد‌های قابل توجهی در حوزه‌ی اقتصاد داشته است. افزایش ۴۶ درصدی درآمد سرانه همزمان با کاهش ۳۰ درصدی نابرابری در اقتصاد ایران علیرغم ۸ سال جنگ نظامی تحمیلی و ۴۰ سال جنگ اقتصادی تحمیلی علیه ملت ایران موفقیتی بزرگ است که ایرانیان در این ۴۰ سال استقلال بدست آوردند. وقتی درآمد سرانه افزایش می‌یابد و نابرابری نیز کاهش می‌یابد، می‌توان اطمینان داشت که اقتصاد رشد کرده و در این رشد، مردم مستضعف و اقشار دهک‌های پایین درآمدی نیز بی‌بهره نبوده‌اند.

شاخص توسعه‌ی انسانی چیست؟

با این حال پژوهشگران این دو شاخص برای سنجش رفاه جامعه (خصوصاً اقشار مستضعف) کافی نیست و باید وضعیت بهداشت، آموزش و ... را نیز بررسی کرد تا ببینیم فقرا چه میزان از این امکانات اجتماعی برخوردارند. اگر آموزش و بهداشت برای افراد یک جامعه تا حد قابل قبولی فراهم باشد، می‌توان امید داشت این جامعه عادلانه‌تر باشد؛ چرا که فرزند یک خانواده‌ی فقیر که از خدمات بهداشتی بهرمند است و می‌تواند مانند دیگران به حیات خود ادامه دهد و اگر آموزش خوب نیز ببیند، راه برای متخصص شدنِ او و رسیدن به شغل‌هایی با درآمد بالا باز است یا حداقل می‌تواند با کسب علم و تخصص، گلیم خود را از آب بیرون بکشد. سازمان ملل، مواردی از قبیل: آموزش خوب و بهداشت مناسب را با «شاخص توسعه‌ی انسانی» اندازه‌گیری می‌کند.

ایران؛ اول جهان در رشد توسعه‌ی انسانی

در محاسبه‌ی شاخص توسعه‌ی انسانی عناصری مانند عمر طولانی، زندگی سالم از نظر بهداشتی، آموزش و تحصیلات و استاندارد یک زندگی آبرومندانه با روش‌های علمی مدنظر قرار می‌گیرند. مجموع این شاخص‌ها عددی را بدست می‌دهند که عددِ شاخص توسعه‌ی انسانی است. این شاخص‌ها توسط در دفتر توسعه‌ی سازمان ملل برای سنجش کیفیت زندگی ملت‌های مختلف جهان به کار گرفته شده است. به جهت اهمیت شاخص توسعه‌ی انسانی، پس از بررسی تغییرات درآمد سرانه و نابرابری در یادداشت‌های قبلی، در این یادداشت به تغییرات توسعه‌ی انسانی در بستر انقلاب اسلامی می‌پردازیم. براساس گزارش سازمان ملل، میزان این شاخص از ۰.۴۳۷ در ابتدای انقلاب به ۰.۷۷۴ در سال گذشته رسید و امسال (۲۰۱۷) بنابر آمار‌های جدید این شاخص با ۲۴ صدم رشد به ۰.۷۹۸ رسید. سرعت افزایش شاخص توسعه‌ی انسانی در دنیا بی‌نظیر است. میانگین رشد توسعه‌ی انسانی در دنیا بین ۰.۶۹ تا ۰.۷۳ بوده است؛ این در حالی است که از سال ۱۳۵۸ (یعنی ابتدای انقلاب) تا کنون میانگین رشد این شاخص در ایران از دو برابر متوسط جهانی هم بیشتر بوده و سالانه ۱.۶ درصد رشد توسعه را نشان می‌دهد. ایران رتبه‌ی نخست دنیا در رشد توسعه‌ی انسانی را از آنِ خود کرده است. اگر به رتبه‌بندی جهانیِ این شاخص نیز نگاه کنیم، سرعت ایران در بهبود توسعه‌ی انسانی (آموزش، بهداشت، طول عمر و ...) را مشاهده می‌کنیم. ایران چند سال پیش از انقلاب (سال ۱۹۷۶) از لحاظ توسعه‌ی انسانی در رتبه‌ی ۱۱۰ م. در جهان قرار داشت، ولی در سال گذشته (۲۰۱۶) رتبه‌ی ایران ۶۹ بوده است. مهم‌تر اینکه بر اساس آمار‌های جدید (سال ۲۰۱۷) ایران با ۹ رتبه صعود، به رتبه‌ی ۶۰ م. دنیا در این شاخص رسید.

۲۱ سال افزایش امید به زندگی، پس از انقلاب

بررسی نمودار رشد امید به زندگی (بخش مهمی از شاخص توسعه‌ی انسانی) در ایران، بسیار غرور آفرین است. در سال ۱۳۵۷ امید به زندگی ایرانیان ۵۵ سال بود، اما در سال گذشته (۲۰۱۶) امید به زندگی در ایران به ۷۶ سال رسیده است. برای درک بهتر رشد امید به زندگی در ایرانِ پس از انقلاب، مقایسه‌ی تغییرات این شاخص با کشور امریکا مناسب است. ابتدای انقلاب امید به زندگی یک ایرانی ۱۹ سال کمتر از امید به زندگی یک امریکایی بود؛ این در حالی است که در سال گذشته (۲۰۱۶) این تفاوت تنها به ۳ سال رسید.

آمار امسال (۲۰۱۷) نیز رشد ۰.۲۵ را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد. با این سرعت رشد ایران، امید می‌رود به زودی امید به زندگی ایرانیان با امریکایی‌ها برابر شود. صعود ۵۰ رتبه‌ای ایران پس از جمهوری اسلامی، عملکردی فوق‌العاده در کارنامه‌ی درخشان اقتصادی جمهوری اسلامی است. البته نگارنده منکر بی‌تدبیری‌های اقتصادی برخی مسئولین در این سال‌ها و همچنین وجود مشکل در معیشت مردم نیست؛ این‌ها نیز واقعیت‌های اقتصاد ایران است و باید در جای خود بررسی و آسیب‌شناسی شوند و نباید از کنارشان به آسانی عبور کرد. اما در عین حال باید توجه داشته باشیم که مردم ایران توانسته‌اند در سایه‌ی استقلال و آزادی برآمده از انقلاب اسلامی با وجود تمام تحریم‌ها اقتصاد خود را رشد دهند. این واقعیتی است که دشمن نمی‌خواهد ما از توانمندی‌های خود بدانیم. چرا که دانستنِ آن، خودباوری را در ما بیش‌از‌پیش زنده کرده و سرعت رشدمان را دوچندان خواهد کرد.